Malıyet muhasebesı ders anlatımı

Aşk'a İnanmışt'ı

Genel Yönetici
Staff member
Katılım
28 Mart 2008
Mesajlar
23.246
Tepki puanı
2.148
Puanları
163
Yaş
40
Bulunduğu Yer
ŞANLIURFA
Tuttuğu Takım
GALATASARAY
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde Gider Türleri arasında ikinci sırada sayılan işçi ücret ve giderlerinin unsurları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Brüt ücret
Sosyal sigortalar kurumu işveren payı
Tasarruf teşvik fonu işveren payı
Kıdem tazminatı
İhbar tazminatı
Diğer sosyal yardımlar
5.1. Brüt ücretin Hesaplanması
Brüt ücret toplamının bulunabilmesi için,bir işçinin bir ay içinde (aylık hesaplanıyor ise) hakettiği ücret ve eklerin hesaplanması gerekir.İşçinin ücret ve ekleri, o işyerinin toplu sözleşmesinde ki esaslara göre hesaplanır.Bir işyerinde, toplu sözleşmede öngörülen işçilik giderleri tutarlarının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
Normal Ücret
Saat ücreti : 30.000 TL………Günlük Yevmiye : 30.000 TL.* 9 =270.000 TL.
öngörülen normal çalisma süresi, günde 9 saatten 5 gün olmak üzere haftada 45 saat, veya vardiya usulu çalisma durumunda günde 7.5 saatten 6 gün haftada 45 saat.
Fazla Çalisma Süresi
Normal çalisma süreleri dışında ve hafta tatillerindeki fazla çalisma % 100 zamlı ulusal bayram ve genel tatil günlerinde fazla çalisma % 200 zamlı ödenir.
Kıdem Zammı
İşletmede geçen her tam fiili hizmet yılı için günlüğü 5000’den kıdem zammı verilir.

Üretim ve Verimlilik Primi
İşçilerin üretimle olan ilişkilerine göre,izin ve hastalıkları hariç olmak ücret aldıkları günler için ödenen çiplak gündelikleri üzerinden % 50 üretim primi ödenmesi uygun görülmektedir.
Gece Çalisma Primi
İşçilere, gece vardiyasında çalisilmasi durumunda her fiili çalisma saati için 15.000 TL. gece zammı ödenir.
Çocuk Yardımı
İşçilere çocuk başina ayda 50.000 TL. çocuk zammı ödenir.
Tahsil Yardımı
İşçilerin ilkokulda okuyan çocuklarina yılda brüt 300.000 TL.,ortaokul,lise ve dengi okullarında okuyan çocuklarina yılda brüt 600.000 TL. ,yüksek okulda okuyan çocuklarina yılda brüt 900.000 TL tahsil yardımı yapılmaktadır.
Vasıta Yardımı
İşçilere işe gidip gelmesi için günde 4.000 TL. vasıta yardımı yapılmaktadır.

Yemek Yardımı
İşçilere fiilen çalistigi günlere için bir ögün yemek parası olarak günde 20.000 TL. ödenir.
Aydınlatma Yardımı
İşletme lojmanlarında oturan işçilere toplu iş sözleşmesi uyarınca ayda nakdi olarak 50.000 TL. aydınlatma yardımı yapılır.
Aile Yardımı
Evli işçilere ayda 200.000 TL. aile yardımı yapılmaktadır.
Yakacak Yardımı
İşçilere ayda 200.000 TL. yakacak yardımı ödenir.
İkramiyeler
İşçilere yılda 60 günlük ücretleri toplamı üzerinden ilave tediye sözleşmede belirtilen durumlar hariç devamlı olarak çalisan işçilere 30 günlük brüt ücretleri tutarında devamlılık ikramiyesi ve 30 günlük brüt ücretleri tutarında tatil ikramiyesi ödenmektedir.
Bu esaslara göre,esas üretim gider yerinde yerinde çalisan bir işçinin Ocak ayı brüt ücret tutarını aşağıdaki verilere göre hesaplamaya çalisalim.
İşçinin Adı Soyadı : Halil Yavuz
Medeni Hali : Evli,İki Çocukludur.
Çalisilan Süre : 22 gün,günde 9 saat,toplam 99 saat/ay,bunun 90 saati 20.00 ile 06.00 arasında gece vardiyasında çalisilmistir.
Fazla Çalisma Süresi : Hafta tatillerinde toplam 18 saat fazla mesai yapılmıştır.
Kıdem : 15 Yıl

Buna göre Halil Yavuz’un, Ocak ayı brüt ücret tutarı ve ekleri aşağıdaki gibi olacaktır.








Normal Ücret



8.100.000 TL. Fiili Çalisilan Süre : 22 gün x 270.000 TL. = 5.940.000 TL.
Hafta Tatili : 8 gün x 270.000 TL. = 2.160.000 TL.






Kıdem Zammı



2.250.000 TL. Fiili Çalisilan Süre : 15 x 22 x 5.000 = 1.650.000 TL.
Hafta Tatili
15 x 8 x 5.000 = 600.000 TL.






Gece Çalisma Pr.



1.350.000 TL. 90 saat x 15.000 = 1.350.000 TL.








Fazla Çalisma Üc.



1.260.000 TL. Normal : 18 saat x ( 30.000 + 5.000 ) = 630.000 TL.


Zamlı : 18 saat x ( 30.000 + 5.000 ) = 630.000 TL.








Üretim Verimlilik Pr.


330.000 TL.
30.000 x 0.50 x 22 gün = 330.000 TL.










Çocuk Yardımı



100.000 TL. 50.000 X 2 = 100.000 TL.










Vasıta Yardımı



88.000 TL. 22 gün x4.000 =88.000 TL.










Yemek Yardımı



440.000 TL. 22 gün x 20.000 =440.000 TL.










Aydınlatma Yardımı



50.000 TL.





Aile Yardımı



200.000 TL.





Yakacak Yardımı



200.000 TL.











BRÜT ÜCRET TOP.


14.800.000 TL.



Brüt ücretin hesabında ikramiyeler ve tahsil yardımı dikkate alınmamıştır.Çünkü,gerek ikramiyeler gerekse tahsil yardımı yılın belirli aylarında ortaya çiktigindan Ocak ayı bordrosunda yer almamıştır.(Akdoğan,2000:294)
5.2. Sosyal Sigortalar Kurumu İşveren Payı
Sosyal sigortalar kurumu ülkemizin en önemli sosyal güvenlik kurumlarından biridir. Kurum işçilere ve varislerine iş kazası, meslek hastalığı ve diğer hastalık durumlarında, doğum, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi durumlarda yardım sağlar. Kurum bu yardımları sağlarken hem işçiden hem de işverenden bazı kesintiler yapar.

Sigorta Kolu
İşçi Payı
İşveren Payı
Toplam
İş kazaları meslek hastalıkları sigortası
-
%1,5-7
%1,5-7
Hastalık sigortası
%5
%6
%11
Analık sigortası
-
%1
%1
Mamullük, yaşlılık ve ölüm sigortası
%9
%11
%20



İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası işyerinin güvenlik derecesine göre değişmektedir. (Yükçü,1999:117)
İŞ KOLU Tehlike Sınıfı Prim Oranı Hukuki Hizmetler
1
%1.5 Et Kesilmesi,Hazırlanması ve Muhafazası
2
%2.0 Tarım,Hayvancılık,Ormancılık
3
%2.5 Kauçuk Sanayi
4
%3.0 Deniz Nehir ve Göllerde Balıılık
5
%3.5 Demir Madenciliği
6
%4.0 Ham Petrol ve Gaz Arama İşleri
7
%4.5 Sanayi ve Kullanılan Kimyasal Madde İmali
8
%5.5 Taş,Kil ve Kum Ocakları
9
%6.5 Kömür Madenciliği
10
%7.0



5.3. İşsizlik Sigortası
Çalisanların Tasarrufu Teşvik Edilmesi ve bu tasarrufların Doğru Değerlendirilmesine Dair Kanun 10 veya daha fazla sayıda işçi çalistiran işyerlerinde çalisan işçilerin ücretlerinden tasarruf kesintisi yapılmasını öngörmektedir. 10 işçi olarak belirlenmiş olan tavanın saptanmasında aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde çalisan işçiler bir bütün olarak düşünülmektedir.
Tasarrufu teşvik fonu kesintisi işçide %2 işverenden %3 toplam olarak %5 tir.
5.4. İkramiyeler
Daha önce de sözedildiği gibi başarılı bir çalismanin sonucu yapılan bir ilavedir. İşverenin takdiriyle bayram, yılbaşi ikramiyesi biçiminde toplu sözleşme hükmü gereğince ve kardan pay alma biçiminde ödenebilmektedir.(Yükçü,1999:118)

5.5. Kıdem Tazminatı
İş kanunumuzda işçinin ve işverenin haklı nedenlerle iş aktini feshedebileceği durumlar belirtilmiştir. Böyle bir durumda işverence işçiye çalisarak geçirdiği her yıl için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yılı aşan süreler içinde aynı oran üzerinden yapılacak hesaplama ile ödeme yapılır. . (Yükçü,1999:118)
Kıdem tazminatı hesaplanırken alınan fiyat işçinin son aldığı ücrettir. Son bir yıl içerisinde işçi ücretine zam yapılması durumunda kıdem tazminatına esas olacak ücret, işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalisan günlere bölünmesiyle hesaplanır. Toplu Sözleşmeler ve iş akitleriyle belirlenen Kıdem tazminatı tutarı en yüksek dereceli devlet memurunun 5474 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek en fazla emeklilik ikramiyesini geçemez. (Üstün,1996:161)
Kıdem tazminatı hesaplanırken esas alınacak ücret ve giderler şunlardır.
Esas Brüt Ücret
Ek Ödemeler
İkramiyeler
Kasa Tazminatları
Sosyal Yardımlar
Yemek Yardımı
Giyim Yardımı
Ulaşım Yardımı
Yakacak Yardımı
Çocuk Yardımı




ÖRNEK:
KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA TABLOSU




SİCİL NO. 1969 GELİR NEVİ YILLIK TUTAR AYLIK TUTAR GÜNLÜK TUTAR SSK SİCİL NO. 4201199814749



ADI FULYA ÜCRETI 2.023.999.560 168.666.630 5.622.221..00 SOYADI AK S.PRİMİ 316.176.923 26.348.077 878.269…..00 GİRİŞ TARİHİ 01/10/1998 YAKACAK 141.242.940 11.770.245 392.341…..00 CIKIŞ TARİHİ 24/11/2000 BAYRAM 169.491.528 14.124.294 470.809…..00 ÜCRETI 5.622.221 YEMEK 75.000.000 6.250.000 208.333…..00 AYLIK KIDEM TAZ.TAVANI 558.440.000



YILLIK KIDEM GÜNÜ 30



İHBAR GÜNÜ 45



TOPLAM ÇALIŞMA GÜNÜ 773(2/01/23)



KIDEME ESAS ÇALIŞMA GÜNÜ 64.42



KIDEME ESAS GÜNLÜK KAZANÇ 7.571.975



KIDEM TAZMİNATI : İHBAR TAZ.:



BRÜT TUTAR : 487.761.362 BRÜT TUTAR : 340.738.869



DAMGA VERGİSİ : 2.926.568 GELİR VERGİSİ : 51.110.830



NET TUTAR : 484.834.793 DAMGA VERGİSİ : 2.044.433




NET TUTAR : 287.583.605









NET TOPLAM TAZMİNAT :772.418.399 TOPLAM 2.725.910.951 227.159.246 7.571.975

Kombassan da çalismakta olan ve ayrılmaya karar veren Fulya Ak isimli personelin kıdem tazminatı hesaplanmasına ilşkin bilgiler aşagıda verilmiştir.
ÖRNEK

İzleyen dönemde işten ayrılacak personel için 200 milyon TL.kıdem tazminatı ödenecegi bütçelenmiştir.
İzleyen dönemde işten ayrılan personel için ödenen kıdem tazminatı karşilık tutarı 500.000.000 tl. ‘dır.
İzleyen cari dönem içinde ayrılan kıdem tazminatı karşilık tutarı 500.000.00 TL.’dır.
Bu verilere göre yapılacak kayıtlar şöyle olacaktır:




Kıdem tazminatı tutarının kısa vadeli yabancı kaynaklara alınması(Akdoğan,2000:314)
472 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 200.000.000
372 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 200.000.000

Kıdem tazminatı tutarının ödenmesi
372 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 200.000.000
472 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 40.000.000
100 KASA 240.000.000

Kıdem tazminatı karşilık tutarının ayrılması
770 GENEL YÖNETİM GİDERİ 500.000.000 TL.
472 KIDEN TAZMİNATI KARŞILIĞI 500.000.000



950 KANUNEN KABBUL EDİL.GİD. 260.000.000
950 KAN.KABUL.EDİL.GİD.AL.HS. 260.000.000

Yukarıda belirtilmemiş olan tüm ek ödeme ve sosyal yardımlar kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır.
5.6. İhbar Tazminatı
Süresi belli olmayan hizmet sözleşmelerini işçi ve işveren feshedebilir. Sözleşmenin feshinden önce karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Biz burada maliyetler açısından işverenin feshi durumunu ele alacağız.
İşveren ihbar süresini işçinin işyerinde çalistigi süreyi esas alarak hesaplamak durumundadır. Çalisma süresi arttıkça ihbar süresi de uzamaktadır.
Çalisma Süresi İhbar Süresi
Altı aydan az 2 hafta
Altı ay-bir buçuk yıl arası 4 hafta
Bir buçuk yıl-üç yıl arası 6 hafta
Üç yıldan fazla 8 hafta
İşverenler iş aktinin feshinde iki yol izleyebilirler;
1) Yukarıdaki sürelerle işveren işçiyi çalistirmaya devam etmektedir. Böyle davranması durumunda işveren işçiye günde en az iki saat iş arama izni vermelidir.
2) Genellikle uygulanan yöntem ise işveren işçiye yukarıdaki sürelere ilişkin ücreti peşin olarak öder. Buna ihbar tazminatı denmektedir.
İhbar tazminatı hesaplanırken esas ücretle beraber diğer bütün haklarda dikkate alınarak hesaplama yapılır. İhbar tazminatı sözleşmenin feshedildiği son yevmiye üzerinden hesaplanır. Buna geçici olmayan her türlü prim ve yıllık ikramiyeler de eklenir.
İhbar tazminatı bir iş karşilığı olarak verilmediği için gelir ve damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmamaktadır. (Yükçü,1999:120)
5.7. Diğer Sosyal Yardımlar
· Evlenme Yardımı
· Doğum Yardımı
· Ölüm Yardımı
· Yakacak Yardımı
· Yemek Yardımı
· Erzak Yardımı
· Giyim Yardımı
· Çocuk Yardımı
· Aile Yardımı
· Ulaşım Yardımı
 
Back
Yukarı