İğne oyası kullanılan malzemeler

Aşk'a İnanmışt'ı

Genel Yönetici
Staff member
Katılım
28 Mart 2008
Mesajlar
23.243
Tepki puanı
2.147
Puanları
163
Yaş
40
Bulunduğu Yer
ŞANLIURFA
Tuttuğu Takım
GALATASARAY
İğne oyalarında özellikle ipek iplikler kullanılması istenilmektedir. İpliğin pürüzsüz ve bükümlü olması gereklidir. Ancak bu iplikleri bulmak daha zor ve pahalı olduğu için oya yapımında genellikle sentetik ip ve pamuk ipliği kullanılmaktadır.

İğne oyasının başlıca aracı iğnedir. Bunun yanına nakış makası ile oyayı zemine tutturmak için veya motifin ortasını oluşturmada tığda kullanılmaktadır.


Tığ:

Bir ucu çengelli diğer ucu düz 15-20 cm uzunluğunda çelik, alüminyum, kaplama, plastik, şimşir ve fil dişinden yapılan örgü aracıdır.

Oyaların yapımında kullanılan malzemelerin dışında ayrıca oyaların daha muntazam ve dik durmalarını sağlamak amacıyla çeşitli sertleştirme gereçleri de kullanılır. Oya yapıldığı sıralarda aralardan yürütülen at kuyruğu kılı, saç ve ince tel ile veya oya bittikten sonra yumurta, nişasta kolası, jelatin, kola, şeker kolası ve kitre ile sertlik verilir.


İğne:

İğnelerin yapılış ve kullanış tarihi ilk insanlarla başlar. İlk iğneler şekilsiz olup tahta, balık kılçığı veya hayvan boynuzlarından yapılmıştır. Zamanla şekillerinde incelme görülmüş, üzerleri kaygan ve çeşitli ihtiyaçlara uygun iğneler yapılmıştır. Günümüzde kullandığımız iğnelerin çoğu çelikten yapılmıştır ve üzerleri cilalıdır. İğne oyasında, kullanılan ipliğin türüne göre çoğunlukla ince, küçük, kaygan ve deliği büyük olan iğneler tercih edilirler. Küçük olması ilmiklerin muntazam atılmasını, ipliğin israf olmamasını sağlar. İnceliği ise deliklerinin küçük ve düzgün olmasını sağlar.


Kullanılan İplikler:

En ince ve güzel oya pişmiş ipekten yapılır. Çok sağlamdır. İpeği kozadan elde edip bükmek çok zaman aldığı için bugün kuka, naylon iplik, ibrişim, çamaşır ipeği kullanılmaktadır.


İpek İpliği:

Hayvansal kaynaklı liflerden ipek, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin çok üstün olmasından dolayı liflerin kraliçesi olarak bilinmektedir. Çok gösterişli ve güzel olmakla beraber çok hassas bir yapıya sahiptir.

Oyalarımızın önemli bir gereci olan ipek, yakın zamana kadar birçok bölgemizde oya yapan kadınlar tarafından yetiştirilen kozalardan elde edilmekte ve kullanılmaktaydı.Günümüzde çok az yöremizde geleneksel yapıda ipek elde edilmektedir. Oyanın güzel olması için ipeğin ince ve pürüzsüz olması gerekir. Bu nedenle ipek iplik, halk arsında yapılan çeşitli bükme işlemleri ile düzeltilir veya pürüzsüz ipek almaya dikkat edilir. İpek iplikleri, piyasada çamaşır ipeği, ibrişim, kordon ve filoş olarak bulunmaktadır.


Pamuk İpliği:

Pamuk bitkisinden elde edilen pamuk lifi tekstil sanayinde en önemli yeri almaktadır.Bunun nedeni yaş mukavemetinin fazlalığı, yıkanmaya dayanıklı olması, hijyenik özelliği, nem tutma yeteneğinin yüksekliğidir. Kadınlarımız en güzel oya dantellerini pamuk iplikleri ile yapmışlardır. Örücülük sanatında ham pamuk ipliği kullanıldığı gibi, özellikle oyalarımızda ve dantellerimizde merserize edilmiş olanları tercih edilmektedir. Teknolojik gelişmeler nedeniyle, iyi özelliklere sahip parlak, güzel görünümlü veya doğal görünümlü beyaz ve her rengin tonlarında iplikler çile ve yumak olarak piyasada bulunmaktadır.


Sentetik İplik:

Sentetik lifler doğada, lif halinde bulunmayan bileşiklerden meydana getirilmişlerdir. Sentetik liflerin temel maddeleri kömür, petrol, su, azot gibi son derece basit maddelerdir. Bu basit maddeler kimyasal olarak değişik şekillerde birleştirilerek lif haline dönüştürülürler. Sentetik lifler tek başına veya belirli oranda pamuk, yün, keten, ipek lifleriyle karıştırılarak çeşitli iplik üretimi yapılmaktadır. Oya yapımında kullanılan sentetik liflerden elde edilen iplikler parlak, güzel görünüşlü ve çok bükümlüdür. Çile, makara veya bobin halinde satılmaktadır.


Boncuk:

Süslenmek için kullanılan değerli yada değersiz taşlara denilir. Oyalarda, boncukları küçük olan yuvarlak, kesme, silindir şeklinde parlak veya mat, cam, plastik v.b materyallerden yapılmışlardır. Oya boncukları piyasada dizi halinde satılmaktadır. 15-20 cm arasındaki diziler yan yana getirilerek top denilen gruplarda satılmaktadır. Hemen her rengi ve renk tonları mevcuttur. Bazı türlerinde ebruli renkli olanlarda mevcuttur.

Diğer Gereçler (pul, kumaş, yemeni, koza, kağıt, at kılı, kola, şeker v.b): Bazı oyalarda, ipek elde edilirken atık malzeme olarak elde edilen bozuk kozalar kullanılır.Oyaların sertleştirilmesinde ise at kılı, saç kılı, sentetik iplik, kola, şeker ve benzeri sertlik verici maddeler kullanılır. At kılı, saç kılı oyanın özellikle çiçek kısımlarının kapanmaması ve dik durması için iplikle birlikte kullanılır.
 
Back
Yukarı